Mar van Rijswijk
Door Anton van Rijswijk (Andel) werd ik in augustus 2008 op het spoor gezet van Helwijk, een dorpje in de buurt van Willemstad. Het was ooit de bedoeling dat dit dorpje zou uitgroeien tot de stad Oranjestad en dan zo'n 10.000 inwoners zou hebben. Het is er niet van gekomen, het dorp telt nu ca. 1000 inwoners. Met twee van de inwoners van het eerste uur, Leo Spijkers en Mar van Rijswijk (links op de foto) stond op 2 augustus 2008 in BN/De Stem een interview. Beiden waren sluiswachters vanaf het begin bij de Volkerak-sluizen. Bijzonder is dat Van Rijswijk daarvoor sluiswachter was op de Wilhelminasluis. Leo Spijkers en Mar van Rijswijk (links op de foto), overburen in de Koningin Emmastraat waar ze al meer dan 40 jaar wonen. "In dezelfde huizen."
Die huizen waren gloednieuw toen ze er introkken. Gebouwd in 1967 voor de werknemers van de Volkeraksluizen. "Op 24 augustus 1967 zijn we hier komen wonen", zegt Mar van Rijswijk, die daarvoor in Andel woonde. Tilburger Leo Spijkers volgde op 11 oktober.
Van Rijswijk: "Ik werkte in Andel bij de Wilhelminasluis. De sluismeester kwam uit Wemeldinge en één van de sluismeesters die naar het Volkerak verhuisde, kwam ook uit Wemeldinge. Toen is dat balletje gaan rollen en werd me gevraagd: is dat niets voor jou? Ik heb gesolliciteerd, maar dat was meer voor de vorm."
Leo Spijkers hoefde niet eens te solliciteren. "De havenmeester van het Wilhelminakanaal waar ik bij de sluis werkte, kende mensen van Rijkswaterstaat die naar het Volkerak gingen. Ik kreeg ook de vraag: niets voor jou?"
Leo deed op 3 november 1967 de eerste schutting op de splinternieuwe Volkeraksluis. " Ik weet het nog goed. Om 09.00 uur. Ik stond op noord-west. De waterpolitie lag in het Hellegat om de schepen tegen te houden. Het Hellegat was toen nog open en de schippers hadden geen zin om voor de sluis te wachten. 's Nachts probeerden ze zonder licht door het Hellegat te varen."
Ze begonnen met een kladblok en balpen en hadden even tijd nodig om te wennen aan de drukte. Leo Spijkers: "Op het Wilhelminakanaal waar ik werkte kwamen per dag hooguit 35 schepen langs om geschut te worden. Dan hadden we al een drukke dag. Bij het Volkerak hadden we er regelmatig 750 liggen. Twintig schepen voor iedere schut was geen uitzondering. Nu liggen er hooguit twee, drie grote schepen in de sluis."
Maar het was niet allemaal kommer en kwel, gooit Mar van Rijswijk het over een andere boeg. "Vanaf het begin werd voor het sluispersoneel een groot Sinterklaasfeest gehouden. Werd er op 5 december een sluis dichtgegooid. De deur ging alleen open voor het schip waarop Sinterklaas stond. Als het schip de sluis binnen was, ging de deur weer dicht. Wijlen Jan van Antwerpen van de sigarenwinkel uit Willemstad was jarenlang Sinterklaas. Hij ging ook alle boten langs die voor de sluis lagen. Leuk voor de schipperskinderen die toen nog gewoon aan boord waren." Een atoomschuilkelder voor het personeel was er ook.
Van Rijswijk: "Daar was toch ook aan gedacht. Het was hard werken, absoluut. Niet altijd even gemakkelijk en vergeet de vrouwen niet. Die zaten vaak alleen thuis. Maar het was ook een mooie tijd. Als je in die begintijd bij de sluis kwam werken, had je meteen een woning. Toch niet zo slecht. Helwijk is inderdaad klein gebleven en niet uitgegroeid tot het stadje dat planologen voor ogen hadden. Absoluut niet erg, zo is het goed."
In Andel is Mar van Rijswijk bij de ouderen beter bekend als Ceel van Rijswijk en is een zoon van Dirk en Jaantje van Rijswijk. Het gezin van Rijswijk heeft vroeger op het Slijk gewoond en dat was een doodlopend onverhard zijstraatje van de Julianastraat. Het vroegere Slijk is de tegenwoordige Koningin Emmastraat.
Geplaatst door: Anton van Rijswijk | 12 oktober 2008
Mar, mijn vader, werd door zijn schoonfamilie (De Graaff) zo genoemd, maar heet feitelijk Ceel. Mijn zus Marjan werd in 1964 op de Wilhelminasluis geboren. Ik net niet. Mijn geboortegrond is Willemstad, waar mijn vader in 1967, toen de Volkeraksluizen gereed kwamen, als hulpsluismeester is gaan werken. Het leuke is dat mijn ouders contact onderhouden met mensen die in de jaren 1964-'67 ook op de Wilhelminasluis werkten.
Geplaatst door: Dik van Rijswijk | 19 augustus 2009
Even een correctie: Mijn vader werkte van 1963 tot en met 1967 op de Wilhelminasluis.
Geplaatst door: Dik van Rijswijk | 20 augustus 2009
In 2015 werd mij een berichtje met een hele nare inhoud betreffende Ceel van Rijswijk toegestuurd, zie hiernaast. Welhaast zeker komt dit bericht uit het Dorpsblad "Aktu-Ael" van Andel.
