Jan Feringa, een dwangarbeider in 1944-1945.
Al bladerend kom ik op internet een dagboek tegen van een Rotterdammer die na een razzia op 10 november 1944 gedwongen als arbeider naar Duitsland wordt gevoerd. Deze Jan Feringa maakt van alles dat hij meemaakt korte notities die hij na terugkomst in Rotterdam op 3 juni 1945 verwerkt tot een dagboek.
Met belangstelling lees ik dit dagboek. (zie deze website voor het gehele dagboek) Op blz. 38 kom ik ineens Andel tegen en ook de, zonder bij naam genoemde, Wilhelminasluis. Mijn belangstelling is nog meer gewekt, hieronder meer over die episode.
Op 8 april 1945 begint de terugreis van Jan Feringa vanuit Duitsland naar Rotterdam. Na in Tilburg en Breda te zijn opgevangen, komt hij op zaterdag 2 juni aan op het station van ’s Hertogenbosch. Hij schrijft daarover:
“Vlak bij de uitgang stond een vrachtwagen menschen in te laden en kwam een meneer op ons af, die vroeg waar wij naar toe wilden. Wij willen proberen hier in Den Bosch een boot te vinden, die ons naar Rotterdam vervoerd zeiden we."
"Nu heeren wacht U dan maar even, deze menschen hier op de auto worden even weggebracht en dan komen we U halen. Morgen om 8 uur vaart de boot naar Rotterdam en kunt U nog net mee."
"Boften wij even. Dat was op zichzelf al een felicitatie waard.”
De mannen worden ondergebracht in een Katholieke school in de Siberische buurt waar ze op zolder in het stro slapen.
De volgende dag, zondag 3 juni 1945 staat in het teken van de laatste etappe naar huis, naar Rotterdam. Het dagboek gaat verder:
“Om half acht hebben wij onze bagage op een wagen geladen en zijn er mede naar de spoorbrug gereden. Nu moesten we verder de bagage naar de boot dragen wat een heel gesjouw is geworden.
Bij de boot kregen we nu onze inschrijvingskaarten terug met een heel brood erbij. De bagage mocht niet op het dek, maar werd in het ruim geplaatst. Om goed 9 uur vertrokken we.
De boot droeg de naam van “Antruso”. Toen we de Dieze uitvoeren kwamen we op de Maas. Tegen 10 uur moesten we door een sluis (Henriëttesluis of ook wel Sluis Engelen genoemd) en om 12 uur gingen we in Andel aan de wal. Hier moest de boot een paar uur wachten op het getij, daar de sluis waar we door moesten niet geheel in orde was.
Het was prachtig warm weer en we hebben langs de dijk van Andel een heerlijk uiltje geknapt. Er was ons gezegd dat we om half twee weer aan boord moesten wezen.
Om 3 uur vertrok de boot pas. We lagen net midden op stroom of daar kwamen nog twee laatkomers over de dijk aan rennen. Gelukkig lag er iemand aan de kant met een roeiboot, die hen naar ons toe roeide. Ze werden aan boord flink uitgekafferd."
In Gorkum, Hardinxveld, Sliedrecht, Dordrecht, H.I. Ambacht werden personen die daar woonden afgezet. Nu ging het verder op Rotterdam aan. Bij Slikkerveer zagen we reeds de heftorens van de brug en het Witte Huis. Na 7 maanden zagen we weer de zoobekende omgeving weer naderen. Het typische was, we waren met een boot ontvoerd en kwamen nu weer met een boot naar thuis. Maar nu onder andere omstandigheden. Nu waren wij geen arbeidsslaven meer.”
Het schip waar deze terugreis mee werd gemaakt, was, zoals hierboven is gemeld, de Antruso. Via Cees Feringa en Cor van der Veeken kan ik hier een aantal foto's van die Antruso plaatsen. Hierboven de Antruso ergens op een Frans kanaal. Hieronder het schip in 1952 bij de Lorelei als het als kampeerschip wordt gebruikt.
Vervolgens hierboven het schip in Sluis Terneuzen en hieronder nogmaals als kampeerschip.
Op vrijdag 10 november 2023 verschijnt in het AD een uitgebreid artikel over deze razzia en de gevolgen er van.