WILHELMINASLUIS  

 ANDEL

Koninklijk Bezoek aan de Wilhelminasluis 

De afsluiting van het nationaal belang hebbend projekt "Verlegging van de Maasmond" is natuurlijk een aangewezen gelegenheid om op Koninklijk bezoek in de streek te kunnen rekenen. Zeker bij de Wilhelminasluis want daar  is een Gedenkteken ter herinnering aan dit projekt verrezen. Koningin Wilhelmina zal dit Gedenkteken plechtig onthullen.
Op donderdag 18 augustus 1904 reist de Koningin samen met haar echtgenoot

 Prins Hendrik per rijtuig vanuit Den Bosch eerst naar Heusden  om na wat plechtigheden daar op de boot te stappen voor de opening van de Bergsche Maas.
De Krayenhoff zal dan een oranje lint, dat is gespannen van oever tot oever, kapot varen als plechtige opening van de Bergsche Maas.
Daarna gaat het gezelschap met de Krayenhoff, vergezeld door schepen met andere hoogwaardigheidsbekleders en een aparte boot voor alle journalisten, richting Andel.
Zoals een krantenbericht uit die tijd vermeldt: "Te Aalburg stond de feestelijk getooide jeugd aan de versierde kade en riep dapper en vrijmoedig het Koninklijk echtpaar hare hulde toe". Ook Wijk laat zich niet onbetuigd: "....er was een erezuil opgericht van 3500 mandjes, vervaardigd door de mandenmakerij "Werkverschaffing De Vlijte". Hier werd een versierde mand met de verschillende landbouwvoortbrengselen aangeboden."
Ook Veen werd gepasseerd waar "de jeugd alweder op een versierd terrein was opgesteld, evenals te Andel."

Het Gedenkteken is feestelijk versierd en er wachten veel genodigden, maar ook "gewone" proberen een glimp van de plechtigheid op te vangen. Eerst spreekt de Minister van Waterstaat prachtige woorden om te benadrukken welke krachtsinspanning bij dit werk wel is geleverd.
Koningin Wilhelmina antwoordt daarna met een toespraak waarin ze aangeeft dat Nederland trots mag zijn op het werk dat met de onthulling van het Gedenkteken wordt afgesloten. Natuurlijk vergeet zij niet iedereen die bij dit projekt betrokken is geweest te bedanken.
Na nog wat andere plichtplegingen vertrekt het gezelschap daarna weer naar Andel om daar bij nieuwe aanlegsteigers op de boot te stappen.
Daarmee komt een einde aan een gedenkwaardig bezoek waar ik helaas geen foto's van heb kunnen vinden. Wel de bovenstaande tekening.
Of het komt doordat Koningin Wilhelmina hier het Gedenkteken heeft onthuld of dat er een andere reden is, maar feit is dat in de jaren erna de feestelijke optocht ter ere van het Koningshuis op de Wilhelminasluis start of daar het keerpunt heeft. Eén van de oudste foto's staat hieronder links van een zogenaamd Prinsessefeest. Daarnaast de optocht over de Wilhelminasluis.

 

Bijzonder is de opname uit 1923 omdat daarbij Koningin Wilhelmina en de Koningin-Moeder Emma weer op de sluis zijn. De twee personages worden die dag gespeeld door de onderwijzeres Van Andel en mevrouw Redert.


Bezoek van Koningin Wilhelmina aan Poederoijen in 1926   
Op 8 januari 1926 bezocht Koningin Wilhelmina, samen met haar man, Poederoijen vanwege de nijpende situatie aan de Maasdijk.
De foto werd gemaakt bij de wiel aan het benedeneind van het dorp. De Koningin wordt geflankeerd door Dijkgraaf D.W. van Dam van Brakel en de provinciale hoofdingenieur Seijdensaal.

Net als in 1995 was de situatie vanwege het extreem hoge water gevaarlijk. Maar waar andere gebieden onder water liepen, bleef de Bommelerwaard droog.


Bezoek van Prinses Juliana in 1946
Op dinsdag 28 mei 1946 brengt, dan nog, prinses Juliana een bezoek aan de regio en volgens plan komt zij dan over de Wilhelminasluis komen om een bezoek te brengen aan het Gedenkteken. Het is mooi weer die dag en velen maken van de gelegenheid gebruik door naar het Gedenkteken te gaan of elders langs de verwachte route te gaan staan. Verwachte route, want zeker is niet waar Prinses Juliana vandaan zal komen. De verwachting is uit de richting Zaltbommel, maar in werkelijkheid komt zij van de andere kant na bij Sleeuwijk per pont de Merwede te hebben overgestoken.
 


Om 09.00 uur arriveert bij het Gedenkteken een auto met standaard,  de gele Brabantse leeuw. Het is de commissaris van de Koningin in Noord-Brabant, Jonkheer Smits van Ooyen, vergezeld door monseigneur Hendriks van 's-Hertogenbosch, de heer Gooden, directeur van de Stichting Herstel Noord-Brabant en kapitein Van Tiel, officier in civiele dienst en secretaris van het Brabants Volksherstel. Even later arriveert ook nog drs. Van Loon, directeur van Brabants Volksherstel.
Niet veel later komt ook burgemeester Bax van Andel, maar ook de Oranjegarde die zich ten zuiden van het Gedenkteken opstelt.


Een kwartiertje later lijkt het grote moment aangebroken. Zoals "De Partisaan', een streekblad, op zaterdag 1 juni vermeldt: "Vanuit de richting Andel arriveert H.K.H. Het publiek barst in luid gejuich uit. H.K.H. stapt aan de zijde van het monument uit de wagen. De marechaussees salueren. Hoeden en petten gaan af. Spontaan zet de massa ons al-oude volkslied in. Diep ontroerend moment........"
"Als de laatste tonen van het Wilhelmus wegsterven, breekt de schare weer in gejuich uit, dan dringt ieder op om de Prinses eens goed op te nemen."
Toch gaat er iets fout tijdens deze ontvangst. De autoriteiten verwachten de Prinses uit de richting van Zaltbommel en hebben zich dan ook een honderdtal meters die richting op begeven. De Prinses komt echter van de andere kant.
"Het publiek had na Haar aankomst al spoedig een dichte kring om Haar heen gesloten. De autoriteiten stonden buiten die kring. Zij moesten zich eerst door de mensenmassa heen worstelen , voor en aleer ze hun opwachting bij de Prinses konden maken. Nadat de heren zich een pad naar het midden gebaand hadden, heette de Commissaris H.K.H. hartelijk welkom in Noord-Brabant (een typische bijzonderheid is, dat vóór het monument de grensscheiding tussen Gelderland en Brabant ligt)."


Na het bezoek aan het monument vertrekt Prinses Juliana via de Maasdijk langs Veen en Wijk en Aalburg via Genderen richting   Geertruidenberg om vervolgens af te sluiten in Tilburg.


Bezoek van Prins Willem-Alexander in 1998   
Zijn de twee bezoeken hierboven officieel aangekondigd, het bezoek van Prins Willem-Alexander was onofficieel en valt in de categorie "werkbezoek". Sluiswachter Bert Maas (Werkendam) heeft die ochtend dienst en al vroeg wordt hij ervan op de hoogte gebracht dat hoog bezoek in aantocht is. Er is geen enkele ruchtbaarheid aan gegeven, niemand in de omgeving weet er dan ook van.
Vanuit zijn belangstelling voor alles dat met water heeft te maken en in dit geval het mogelijk maken van een afsluiting van de Afgedamde Maas brengt de Prins dit bezoek. Hij laat zich vergezellen door enkele hogere ambtenaren van Rijkswaterstaat en een aantal veiligheidsmensen.
Bert Maas heeft de eer aan de Prins de werking van de waaiersluis uit te leggen, waarna die zich laat bijpraten over de plannen die in de eerste uitvoeringsfase zijn. Na ongeveer een uurtje vertrekt de Prins weer.
Vanuit de bovenverdieping van mijn woning maakte ik een foto van het vertrek, later ook nog vanuit de tuin. Prins Willem-Alexander is daarop niet goed te onderscheiden, maar hij was het echt. Minzaam wuivend achterin zijn wagen liet hij met de colonne volgwagens de Wilhelminasluis achter zich.